Badem Ağacı Nasıl Yetiştirilir?

Badem ağacı insanlık tarihinin en başından beri sadece yemişlerinin lezzetinin tadına doyulmamasından değil aynı zamanda da dallarının güzelliğinden dolayı da hayranlık duyulan bir canlı olmuştur. Badem ağaçları şiirlere, mitolojik yazılara, edebiyatın en önemli eserlerine konu olmuştur. Göz alıcı çiçekleri Van Gogh gibi büyük sanatçılara ilham vermiş ve ünlü Bahar Dalları tablosunu yapmaya yönlendirmiştir.

Badem ağacına ve meyvesine olan hayranlık insanları bu ağacı yetiştirmeye yönlendirebilir. Badem ağacı dikmek ve büyütmek için pek çok farklı neden olabilir. Amacınız ticaretini yapmak ve para kazanmak olabilir. Ya da küçük bir badem ağacı bahçesi kurup hobi olarak ilgilenmek, ailenize ve sevdiklerinize badem yetiştirmek isteyebilirsiniz. Belki de evinizin önündeki küçük bir bahçede ilkbahar aylarındaki nefis manzarası için tek bir badem ağacı sizin için yeterli.

Badem yetiştirmekteki amacınız ne olursa olsun yapmanız gerekenleri iyice öğrenmelisiniz. Ağaçlar, özellikle de badem ağaçları son derece hassas bitkilerdir. Yetiştirilmeleri zor olmasa da zayıflıkları bilinmelidir. Kendinizi bu işe başlamadan önce etraflı bir şekilde eğitirseniz hayalkırıklıkları ve para kaybı gibi can sıkıcı durumlardan kaçınmış olursunuz. Badem ağacı ekimi ve büyütülmesi zor ya da zahmetli değildir. Sadece belli püf noktalarından haberdar olup gerçekçi beklentilere sahip olmak gereklidir. Bütün bunları yaparsanız ağaçların büyümesi ve meyve vermesi keyifli ve mutluluk verici bir süreç olacaktır.

Badem Ağacının Özellikleri

Badem ağacı gülgiller familyasına ait bir ağaçtır. Bu ailedeki diğer meyvelere örnek olarak elma ve armuttan bahsedilebilir. Orta büyüklükta bir ağaçtır. Kayısı çekirdekilerinde olduğu gibi sert kabuğun içindeki meyve yenilir. Dünyanın pek çok farklı noktasında yetişebilir. Bunların arasında Hindistan, Kuzey Afrika ülkeleri ve de Orta Doğu ülkeleri yer almaktdır. Çiftçilik konusunda iyi bilgi sahibi kimseler ve tecrübeli bir yönetim varsa badem ağaçları çok yüksek gelir getirebilen bitkiler arasında yer alır.

Badem ağaçları gelir getirmesi için değil de kişisel zevk için yetiştirilecekse çok büyük fidanlıklara gerek olmayacaktır. Badem ağaçları küçük bahçeler hatta yeterli büyüklükte saksılar içinde dahi yetiştirilebilirler.

Kişi bademden para kazanmak, bunu bir işe dönüştürmek istiyorsa badem ağaçları iyi bir seçimdir. En çok kâr getiren on bitkiden biri olan badem işini özenle yapanları mutlu edecek bir tercihtir.

Badem ağaçlarından iyi bir verim alınabilmesi için uygun iklim koşullarının sağlanması gerekir. Bu koşullar ekstra sulama ve korunma ile bir yere kadar sağlanabilse de coğrafya çok daha etkilidir. Her yerde badem ağaçlarının en iyi şekilde büyüyebileceği koşullar sağlanamayabilir.

İster hobi olarak ister gfelir için badem ağacı yetiştiriyor olun, ilk 6-7 yıl boyunca kâr ya da verim alamayacağınız kabullenmeniz gerekir. Bu işe gerekçi bir planla başlamanız büyük kayıplara ve hayalkırıklığına uğramanızı engeller. Ayrıca periyodisite gerçeiğini de göz ardı etmemeniz gerekir. Badem ağaçlarından verim almaya başladıktan sonra her yıl aynı verimi alamazsınız, verimli bir yıldan sonra muhakkak daha az kâr getiren bir yıl olacaktır. Bu gibi sorunlara karşı kendinizi ve iş planınızı önceden hazırlamanız iyi olur. Gelir konusundaki dalgalanmalar pek çok ağacın yetiştirilmesinde yaygın görülen bir gerçektir. Badem ağaçlarının ömrü 50 yıldır.

Badem Ağacının Yetiştirilmesi

Badem ağacının yetiştirilmesi için gerekenlerden haberdar olmak ilk yapacağınız şeyler olmalıdır. Badem yetiştiriciliğinde öncü ülkeler arasında ABD, İspanya, İran, İtalya, Suriye ve Fas’ın yanınıda Türkiye’de yer almaktadır. Yani badem yetiştiriciliği için ideal bir ülkede yaşıyoruz. Fakat bu demek değildir ki badem ağaçları Türkiye’nin her yerinde aynı verimi verecektir.

Badem ağaçlarının en iyi şekilde büyümesi ve verim vermesi için gerekli olan iklim sıcak ve kuru iklimlerdir. Ağaçların meyve vermesi için en az 250-300 saat, kimi zaman ise 500 saat soğuklama gerekir. Bu nedenle de soğuk ayların görülmediği tropik iklimler badem ağaçları için ideal değillerdir.

Badem ağaçları diğer ağaçlara göre daha erken çiçek açarlar. Bu da dondan etkilenme ve verimin düşme tehlikesini doğurur. Bu nedenle de kışın erken bittiği iklimler badem ağaçları için çok daha uygundur. Badem ağaçlarının en seveceği iklim yazları sıcak ve kurak kışları ılık ve yağışlıdır. Badem ağaçlarının tomurcukları zorlu kış şartlarına karşı yeterince dayanıklı değildir. Ticari amaçlı badem ağacı yetiştiriciliği soğuk yerlerde yapılmamalıdır.

Badem ağaçları diğer meyve ağaçları gibi kış aylarında dinlenmeye ihtiyaç duyarlar. Bunun için 90 ve 400 saat arası soğuklanma yeterlidir. Bu badem ağaçlarının cinsine ve coğrafyaya göre değişkenlik gösterir. Yıllık gerekli yağış miktarı ise 300 mililitreden fazla olmalıdır. Türkiye için düşünülürse Ege Bölgesi badem yetiştiriciliği için en uygun bölgedir.

Badem ağacının yetişeceği iklim ve o yılın hava durumu verim için önemlidir. Çok soğuk ve uzun süren kış mevsimi, normalin üzerinde sıcak ve kurak geçen bir yaz badem ağaçlarınızdan alacağınız verimi düşürecektir. Badem ağaçları sıcak ve kurak iklimlerde yetişir ama yıl içinde yeterince soğuklama dönemine ve yağışa ihtiyacı olacaktır.

Badem ağaçlarının diğer meyve ağaçlarına kıyasla soğuklanma ihtiyacı azdır. 7 derecenin altında geçirilen 250 ya da 300 saat yeterli olacaktır. Kışları ılık ve yağışlı olan yerlerde badem ağaçları erken çiçeklenirler ve meyve verirler. Buna dikkat edilmelidir. Uzun ve ılık geçen bir büyüme mevsimi meyvelerin yeterince olgunlaşmasına izin verecektir. Uzun ve sıcak yazlar verimliliği arttırırlar.

Çiçeklenme sırasında yağışların artması çiçeklerin tozlaşmasını engelleyecektir. Aynı zamanda yağmur ve toprakta fazla biriken nem mantar ve bakteri oluşumunu arttıracak bu şekilde de üretimi düşürecektir

Toprak

Badem ağaçları pek çok farklı topraklarda yetişebilir. Bu topraklar killi ya da kumlu olabilirler. Önemli olan ideal pH derecesinde olmasıdır, bu da 6.8 ve 8.5 arasındadır. Badem ağaçlarının ekilecekleri toprakların ağır ve zayıf olmaması gerekir. Bu tip topraklarda su tutma problemleri yaşanmaktadır.

Badem ağaçları kuraklığa dayanıklı ağaçlardır fakat kuraklıklar ömürlerinden azaltırlar. Bu nedenle de nemsiz topraklar tercih edilmez. Derin ve yassı topraklar badem ağaçlarının büyümesi için idealdir. Güneşli bölgeler de bir başka gerekli unsurdur. 20-27 cm derinliğinde olması gereken topraktan bütün yabancı ve zararlı otlar özellikle de ilk dikimde toplanmalıdır. Badem ağaçlarının ekileceği toprakta daha önce domates, patates, patlıcan ya da tütün gibi bitkiler yetiştirildiyse toprak 4 yıllığına nadasa bırakılmalıdır.

Bahçe

Öncelikle dikim yapacağınız toprağa dair bilgi edinmelisiniz. Ağaçların dikim aralıkları 8 ve 9 metre arası olmalıdır. Derin olmayan topraklarda 5 metre de olabilir. Önemli olan yağışlar azaldığı zaman dikim aralıklarını arttırmaktır.

Budama

Budama ağaçlarda şekil belirlemek için ilk ve ikinci yılda yapılan kesme işlemlerine denir. Olgun ağaçlar da sık olmasa da budanmalıdır. Zayıf ve kötüleşen hasta kısımlar badem ağaçlarının daha sağlıklı yetişmesi için kesilmelidir. Badem ağaçlarına vazo şekli verilir ve 3-4 dal altmış derecelik açıyla ayrılırsa mekanik hasat için ideal hale gelmiş olacaktır.

Sulama

Toprakta yeterli nem olması badem ağaçlarının gelişmesi için önemlidir. Büyürken bütün nemi topraktan alacağı için iklim nasıl olursa olsun sulama yapmanız gerekecektir. Fakat aklınızda bulunmalı ki fazla sulama çürüme ve verimsizliğe sebep olabilir.